Stolpersteine
volgende stenen
Inhoud van deze pagina:
Plaatsing Stolpersteine 18 juni
Op 18 juni 2025 werd een Stolperstein geplaatst bij het voormalig Joods Weeshuis, Roodenburgerstraat 1a, voor:
Hendrina Feniger, geboren op 12 september 1930 te Amsterdam, gedeporteerd uit Westerbork op 30 maart 1943 naar Sobibor, vermoord op 2 april 1943 te Sobibor
Foto Stolperstein Henny
Foto Henny 1939
De steen voor Henny werd geplaatst door Wilma en Jitske Barkema, dochters van Lenie Barkema-de Geus. Lenie was een klasgenootje van Henny (zie toespraak)
Foto steenplaatsing
Toespraak gehouden bij de plaatsing door Willem Hogendoorn (schoonzoon klasgenootje van Henny)
Beste aanwezigen,
Zojuist hebben Wilma en Jitske Barkema de herdenkingssteen voor Henny Feniger geplaatst. De planning was dat hun moeder Lenie Barkema-de Geus dat zou doen. Helaas is zij twee weken geleden op 93-jarige leeftijd overleden. De reden dat Lenie dit zou doen was omdat zij hier in Leiden bij Henny in dezelfde klas heeft gezeten op de lagere school aan de Langebrug. Deze school is in 1961 gesloopt. Het was een klas met 2 leergangen. Mijn schoonmoeder was ruim een jaar jonger dan Henny. Ik vroeg aan haar wat zij zich nog van Henny herinnerde. ‘Het was een lief en aardig meisje’, vertelde ze. ‘Ze zat schuin achter mij. Soms kwam er een meester over geschiedenis vertellen. Henny luisterde dan heel aandachtig. Geschiedenis had duidelijk haar interesse. Zij wist er ook zelf veel over te vertellen.’
Wat ik ook bijzonder vind: Mijn schoonmoeder kon zich geen enkele andere naam van klasgenoten uit die tijd herinneren. Alleen de naam van Henny Feniger wel. Zij moet dus wel een bijzondere indruk op haar gemaakt hebben. Zij heeft de naam van Henny Feniger ook vaak genoemd in huiselijke kring. Hierdoor was de naam van Henny Feniger binnen het hele gezin bekend.
Henny Feniger is slechts 12 jaar oud geworden. Zij heeft in haar korte leven veel meegemaakt. Henny werd in 1930 geboren in Amsterdam. Zij was de jongste van een gezin van vier kinderen met broer Harry en de zussen Chana Rifka en Rozetta. Toen Henny 5 jaar was, kwam zij door de scheiding van haar ouders samen met haar broer Harry in dit weeshuis terecht. Na ruim 3 jaar werden zij in 1939 al weer van elkaar gescheiden. Harry verhuisde toen naar Hilversum naar de Rüdelsheimstichting, een instelling voor kinderen met een verstandelijke beperking. Omdat Harry tijdens de Tweede Wereldoorlog niet in dit weeshuis heeft gewoond, wordt hier voor hem geen herdenkingssteen geplaatst.
Henny ging toen ze ruim elf jaar oud was, in april 1942, weer bij haar vader in Amsterdam wonen. Haar oudste zus was toen al getrouwd en had een dochter gekregen. Henny was toen dus de tante van dit kleine meisje. Ook Harry keerde terug naar Amsterdam kort nadat zijn vader hertrouwde met Zeni Berger. Deze hereniging was van korte duur want in november 1942 werd dit gezin naar Westerbork getransporteerd.
Henny was nog in Westerbork op het moment dat de inwoners van dit Joodse Weeshuis op 17 maart 1943 daar aankwamen. Het is goed mogelijk dat Henny en Harry nog diverse kinderen in Westerbork gezien hebben die ze kenden uit hun Leidse jaren.
Op 30 maart 1943 werden de 12 jarige Henny en de 15 jarige Harry met hun vader en stiefmoeder gedeporteerd naar Sobibor. Daar werden zij 3 dagen later vermoord.
Van het gezin Feniger overleefde alleen de moeder van Henny, genaamd Sara Wijnberg, de oorlog. Door de scheiding in 1935 had zij de rechten op haar kinderen verloren. Ze huwde opnieuw in 1938 in Brussel en woonde later in Frankrijk. Ze kreeg nog 3 kinderen ontdekte de Stichting Herdenking Jodenvervolging Leiden. In 1973 overleed Sara. Ze was toen 70 jaar oud. Over haar levensverhaal is een boek geschreven. Hierin is te lezen dat Sara zich uitsprak als feministe en communiste en voor niemand bang was. Henny’s moeder geloofde in vrijheid, rechtvaardigheid en liefde tussen mensen.
Van haar kinderen leeft nu alleen haar zoon Eddy nog. Hij is dus een half broer van Henny. Helaas kan hij hier vandaag niet aanwezig zijn in verband met zijn gezondheid.
Zoals eerder gezegd, Henny was geïnteresseerd in geschiedenis. Wat triest is het dan dat Henny’s eigen geschiedenis slechts 12 jaar geduurd heeft. Meer dan de helft van haar leven woonde Henny in Leiden, hier in het toenmalige Joodse weeshuis. Ik vermoed dat Henny hier de fijnste tijd van haar leven heeft doorgebracht. Daarom is het goed dat er vandaag hier een herdenkingssteen voor haar is geplaatst. En daardoor lieve Henny zullen wij jou nooit vergeten.
Dank u wel!
Foto toespraak
– Biografie van Henny Feniger op de website van het Joods Weeshuis
– Verslag plaatsing Stolpersteine Joods Weeshuis – 18 juni 2025
– Joodsmonument.nl: Henny Feniger
De Stichting bedankt de gemeente Leiden, de Lorentzschool, Hugo Broos, het gezondheidscentrum Roodenburg en alle particulieren (de aanwezigen en zij die financiële steun gaven) voor het steunen en mede mogelijk maken van deze plechtigheid.
Language: English