Stolpersteine
volgende stenen
Inhoud van deze pagina:
Plaatsing Stolpersteine 5 november 2025
Op 5 november 2025 werden drie Stolpersteine geplaatst bij Kernstraat 19.
Antonie Fontijn, geboren 16 mei 1860 te Zoeterwoude, gedeporteerd 23 maart 1943 vanuit Westerbork naar Sobibor, vermoord 26 maart 1943 te Sobibor
Susanna Fontijn-Bosman, geboren 16 maart 1873 te Rotterdam, gedeporteerd 23 maart 1943 vanuit Westerbork naar Sobibor, vermoord 26 maart 1943 te Sobibor
Alexander Fontijn, geboren 6 november 1916, gedeporteerd 17 augustus 1942 vanuit Westerbork naar Auschwitz, vermoord 25 september 1942 te Auschwitz
De Stolpersteine voor Antonie, Susanna en Alexander Fontijn
Er zijn geen foto’s van hen.
De plechtigheid bij Kernstraat 19
De stenen voor Antonie, Susanna en Alexander werden geplaatst door familieleden Fontijn.
De steen voor Susanna Fontijn-Bosman werd als eerste geplaatst door: Susanne en Joni
De steen voor Antonie Fontijn werd geplaatst door: David Fontyn met zijn zonen Gal en Shahaf
De steen voor Alexander Fontijn werd geplaatst door: Batia Fontyn
Nafthaly Fontyn, kleinzoon van Antonie en Susanna, houdt de toespraak.
Toespraak door Nafthaly Fontyn
Biography and homage to Antonie, Susanna (Bosman) and Alexander Fontijn
On behalf of our family, I would like to thank the “Stichting Herdenking Jodenvervolging Leiden” (Leiden Jewish Persecution Memorial Foundation) for their important work in commemorating and keeping alive the memory of the Leiden Jews. To Ton de Gans and Ans Meijlink for reaching out and making it possible for us to be here today.
Thank you, to everyone for participating in this ceremony, in memory of the Holocaust victims. Your presence is living proof that the victims of the Holocaust will not be forgotten, and that the words “Never again” live on in us.
There is little known about the life of Antonie, Susanna, and Alexander Fontijn beyond the basic facts.
Antonie Fontijn was born in 1860 in Zoeterwoude, the son of Israel Fontijn and Klaartje Marcus. Susanna Bosman, born in 1873 in Rotterdam, was the daughter of Alexander Bosman and Fredrika Lutomirski. Antonie and Susanna married in 1906 and had three children: Frederika Clara, Issidor, and Alexander.
Antonie worked as a butcher. During World War II, Antonie and Susanna were arrested in March 1943, deported to Westerbork, and then to Sobibor, where they were murdered later that month. Their daughter Frederika, her husband Henri Alter, and their three children were also murdered in Sobibor in July 1943.
Their son Alexander, a reporter, was arrested in 1942 for suspected communist activities and died in Auschwitz. Issidor was the only family member to survive the war; he later emigrated to Israel. He had four children. Issidor died in Haifa on April 19th, 1972, which coincides with Hei Be-Iyar—Israel’s Independence Day
We never got to know our grandfather, grandmother, aunt, uncle and cousins, there was always something missing in our lives. Our father, who survived the Holocaust, carried the pain of loss and could not speak about what was before the war. We were left with a void not understanding why our friends had grandparents, uncles, and aunts, while we were ‘alone’. This absence will always stay with us, but it drove us to be a close-knit family, where it is important to support each other.
Grandpa, Grandma, Aunt Frederika, and Uncle Alexander, today is our first chance to connect with the family heritage we have missed so much. If Father had still been with us, I am sure this ceremony would have been very difficult for him – a kind of renewed farewell. But he would have been proud that he was able to raise a family, and today we are all here to honor our ancestors and reconnect with our family heritage.
We stand here today proudly, Evy, Batja, David, Michael, Eli, Suzanne, Shachaf, Odem, me and our partners, your grandchildren and great-grandchildren, to commemorate your memory and humbly pay our respects to our heritage.
The Stolpersteine that are placed today, is a living reminder that our family and over 100,000 Jews flourished in the Netherlands before the terrible Holocaust. This small but significant token of memory is for us the only memorial place for the lost family. I am sure that over the coming years this will be a place of pilgrimage/homage and to have a silent memorial prayer for our family.
I would like to conclude, and thank you all for making this possible.
Vertaling van de toespraak
Namens onze familie wil ik de Stichting Herdenking Jodenvervolging Leiden bedanken voor hun belangrijke werk om de Leidse Joden te herdenken en levend te houden. Ook Ton de Gans en Ans Meijlink, die hun steun en toeverlaat hebben verleend en het mogelijk hebben gemaakt dat wij hier vandaag aanwezig konden zijn.
Dank aan iedereen die heeft deelgenomen aan deze ceremonie ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Holocaust. Uw aanwezigheid is het levende bewijs dat de slachtoffers van de Holocaust niet zullen worden vergeten en dat de woorden “Nooit meer” in ons voortleven.
Er is weinig bekend over het leven van Antonie, Susanna en Alexander Fontijn, afgezien van de basisfeiten. Antonie Fontijn werd geboren in 1860 in Zoeterwoude als zoon van Israel Fontijn en Klaartje Marcus. Susanna Bosman, geboren in 1873 in Rotterdam, was de dochter van Alexander Bosman en Fredrika Lutomirski. Antonie en Susanna trouwden in 1906 en kregen drie kinderen: Frederika Clara, Issidor en Alexander.
Antonie werkte als slager. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden Antonie en Susanna in maart 1943 gearresteerd, gedeporteerd naar Westerbork en vervolgens naar Sobibor, waar ze later die maand werden vermoord. Hun dochter Frederika, haar man Henri Alter en hun drie kinderen werden in juli 1943 ook in Sobibor vermoord.
Hun zoon Alexander, een journalist, werd in 1942 gearresteerd wegens vermoedelijke communistische activiteiten en stierf in Auschwitz. Issidor was het enige familielid dat de oorlog overleefde; hij emigreerde later naar Israël. Hij kreeg vier kinderen. Issidor stierf in Haifa op 19 april 1972, wat samenvalt met Hei Be-Iyar – de Israëlische Onafhankelijkheidsdag.
We hebben onze grootvader, grootmoeder, tante, oom en neven en nichten nooit gekend; er ontbrak altijd wel iets in ons leven. Onze vader, die de Holocaust overleefde, droeg de pijn van het verlies en kon niet praten over wat er vóór de oorlog was gebeurd. We bleven achter met een leegte, omdat we niet begrepen waarom onze vrienden grootouders, ooms en tantes hadden, terwijl wij ‘alleen’ waren. Deze afwezigheid zal ons altijd bijblijven, maar het dreef ons tot een hechte familie, waar het belangrijk is om elkaar te steunen.
Opa, oma, tante Frederika en oom Alexander, vandaag is onze eerste kans om contact te maken met het familie-erfgoed dat we zo gemist hebben. Als vader er nog was geweest, weet ik zeker dat deze ceremonie heel moeilijk voor hem zou zijn geweest – een soort hernieuwd afscheid. Maar hij zou trots zijn geweest dat hij een gezin kon stichten, en vandaag zijn we hier allemaal om onze voorouders te eren en de band met ons familie-erfgoed te herstellen.
Wij staan hier vandaag trots, Evy, Batja, David, Michael, Eli, Suzanne, Shachaf, Odem, ik en onze partners, jullie kleinkinderen en achterkleinkinderen, om jullie nagedachtenis te herdenken en nederig ons respect te betuigen aan ons erfgoed.
De Stolpersteine die vandaag zijn geplaatst, zijn een levende herinnering aan het feit dat onze familie en meer dan 100.000 Joden in Nederland floreerden vóór de verschrikkelijke Holocaust. Dit kleine maar betekenisvolle aandenken is voor ons de enige herdenkingsplek voor de verloren familie. Ik weet zeker dat dit de komende jaren een bedevaartsoord/eerbetoon zal zijn en een plek om stil te bidden voor onze familie.
Ik wil graag afsluiten en jullie allemaal bedanken voor het mogelijk maken hiervan.
Biografie Antonie Fontijn, Susanna Bosman Fontijn en Alexander Fontijn, opgesteld door Ton de Gans
Antonie Fontijn werd geboren op 16-05-1860 te Zoeterwoude. Antonie was de zoon van Israel Fontijn en Klaartje Marcus.
Geboorteakte Antonie Fontijn
Antonie huwde op 19-03-1906 met Susanna Bosman. Susanna is op 16 maart 1873 geboren in Rotterdam. De ouders van Susanna waren Alexander Bosman en Fredrika Lutomirski. Antonie was 45 jaar oud, Suzanna 33 toen ze trouwden.
Antonie en Susanna kregen 3 kinderen:
- Dochter Frederika Clara, geboren op 7 september 1907, vermoord in Sobibor op 2 juli 1943, samen met haar man en kinderen;
- Zoon Isodor, geboren op 11-03-1909 in Leiden;
- Zoon Alexander werd geboren op 06-11-1916.
Van beroep was Antonie ‘vleeschhouwer’. Van het leven van Antonie en Suzanna is verder helaas niet veel bekend.
Antonie en Susanna werden op 7 maart 1943 opgepakt en naar Westerbork gedeporteerd. Op 23 maart van dat jaar gingen ze op transport naar Sobibor. Op 26-03-1943 werden beiden daar vermoord. Antonie was 82 jaar oud, Susanna 70 jaar.
Zoon Alexander was voor de oorlog verslaggever van het communistische Volksdagblad. In augustus 1942 werd hij gearresteerd op verdenking van communistische activiteiten. Hij werd naar het Oranjehotel in Scheveningen overgebracht. Via Westerbork werd hij gedeporteerd naar Auschwitz. Daar kwam Alexander om het leven op 25 september 1942. Hij overleed aan de gevolgen van darmontsteking en vlektyfus.
Isodor overleefde als enige van het gezin de oorlog. Isodor werd op 11 december 1942 in Westerbork ingeschreven en bleef daar tot het einde van de oorlog. Hij emigreerde naar Israël en overleed op 19-04-1972 te Haifa op 63-jarige leeftijd. Door kinderen en kleinkinderen van Isodor zijn op 5 november 2025 Stolpersteine geplaatst ter nagedachtenis aan Antonie, Susanna en Alexander.
Op de website www.leiden4045.nl is van de hand van Alphons Siebelt een verhaal te lezen over Kernstraat 19, het adres waar de familie Fontijn woonde. In het Leidse politieverslag is een brief van een verhuurder te vinden, die zijn beklag doet over de gebrekkige en trage afwikkeling van de ontruiming van de woning van de familie Fontijn in de Kernstraat.
Joodsmonument.nl: Antonie Fontijn, Susanna Fontijn-Bosman, Alexander Fontijn
Leiden4045: familie Fontijn-Bosman
Verslag plaatsing: 5 november 2025 plaatsing Stolpersteine in Leiden
De Stichting dankt de gemeente Leiden, de Lorentzschool in Leiden, de particulieren (de aanwezigen en zij die financiële steun gaven) voor het steunen en mede mogelijk maken van deze plechtigheid.
Language: English