vorige naam / volgende naam / namenlijst
Deze pagina wordt momenteel geredigeerd. Correcties en aanvullingen kunt u melden aan de redactie, via webmaster@herdenkingleiden.nl
Antonius Hartog (Hans) Kloosterman
19-2-1927 Amsterdam
overleefde de oorlog
Overleden: 3-5-2005 Kingwood (Australië)
Weeshuisperiode
2-12-1929 – 17-3-1943
Vader:
Antonius Hubertus Kloosterman
Amsterdam 25-3-1907 –
Moeder:
Eva Turfkruijer
Amsterdam 28-5-1909 – 30-9-1942 Auschwitz
Hans Kloosterman werd geboren op 19 februari 1927, zijn moeder was toen 18 jaar en zijn vader 19. Zijn moeder was ongehuwd en Hans werd op 2 maart erkend door zijn katholieke vader, maar zijn ouders trouwden niet. Hans ging in november 1928 naar een kindertehuis in Amsterdam. Daar bleef hij ongeveer een jaar. Zijn vader trouwde in dat jaar met een andere vrouw dan Hans zijn moeder.
Hans kwam in december 1929 in het Joods Weeshuis in Leiden wonen en hij bleef er tot aan de ontruiming in maart 1943. Hij ging in Leiden naar de ULO-school voor jongens aan de Pieterskerkstraat. Hij woonde ruim dertien jaar in het Weeshuis in Leiden.
Hans overleefde de oorlog. Slechts vier van alle meegenomen kinderen op 17 maart overleefden de oorlog. De buurman van het Joods Weeshuis, Hijme Stoffels, zorgde voor de papieren waarmee Hans en ook Pieter de Vries werden vrijgelaten uit Westerbork. Dit was een zogenaamde G1 verklaring, dat betekende dat iemand twee niet-joodse grootouders had. Hij was hier al mee bezig voor de ontruiming van het Weeshuis, maar de verklaringen kwamen de dag na de ontruiming aan met de post, op 18 maart 1943. Hijme Stoffels stuurde de verklaringen door naar Westerbork maar ze kwamen niet aan. Uiteindelijk lukte het hem om een kopie te krijgen en die kwam wel aan in Westerbork. Het was een periode met veel spanning en onzekerheid. Uiteindelijk werden de jongens op 26 mei 1943 vrijgelaten. Dit verhaal staat zeer uitgebreid in het boek Machseh Lajesoumim, A Jewish Orphanage in the City of Leiden, 1890-1943, geschreven door Jaap Focke, Amsterdam 2021.
Volgens de persoonskaart van Hans in het stadsarchief van Amsterdam heeft hij daarna van 12 juni 1943 tot en met 12 oktober 1944 bij de eerder al genoemde familie Stoffels aan de Cronesteinkade gewoond, om de hoek bij het Weeshuis aan de Roodenburgerstraat dus. In 1944 verhuisde hij naar Amsterdam. Hij ging daar bij zijn oma wonen, de moeder van zijn vader.
Eva Turfkruijer, de moeder van Hans, overleefde de oorlog niet. Zij werd op 30 september 1942 in Auschwitz vermoord. Één zus van Eva overleefde de oorlog, de andere broers en zussen overleefden de oorlog niet. Eva’s vader was destijds in 1922 overleden, haar moeder was hertrouwd. Ook zij en haar tweede man kwamen om in de oorlog.
Eind 1948 verhuisde Hans zijn vader naar het adres waar Hans woonde. Dit was van korte duur, Hans verhuisde naar een volgend adres. Hij trouwde in 1952 met Wilhelmina Frederika Willemse. Ze kregen drie kinderen en in 1957 verhuisde Hans met zijn gezin naar Sydney in Australië. Daar werden nog drie kinderen geboren in het gezin.
Hans schreef later in zijn leven een aantal brieven aan Leonard Kasteleyn, die destijds onderzoek deed naar het Joods Weeshuis. Lees hier 6 brieven van Hans over de tijd van het Weeshuis en daarna. Aan het begin van de eerste brief schreef hij: ‘De kinderen in het Weeshuis waren mijn broers en zusters, die ik als zodanig behandelde. Ik hoop, dat je deze situatie kunt voorstellen. Als een van hen het huis verliet, wanneer hij of zij ons tehuis verliet op hun achttiende verjaardag, bracht dit een brok in mijn keel en altijd keek ik terug, wanneer sommigen van hen op een van de Joodse feestdagen ons kwamen bezoeken. Dit was en is nog steeds de fijnste tijd, die ik herinner.’ De laatste brief eindigt met ‘Dat was het laatste bestaan van het Joodse Weeshuis in Leiden. Ik had niemand meer, mijn familie (het weeshuis) was er niet meer. Ik was helemaal alleen….’
Ook voor het verhaal over het Joods Weeshuis in Leiden op deze website, geschreven door Gesineke Veerman, vormden de brieven van Hans een belangrijke bron.
De kinderen van Hans kenden zijn verhaal niet, een van hen ontdekte het in 2022 via deze website. Hans overleed in 2005.
Barbera Bikker, Leiden, augustus 2022
Foto’s en documenten van/over Hans Kloosterman:
Hans Kloosterman, 1938 (Album Levisson)
Brief Hans Kloosterman aan Levisson, 1938
Groepsfoto 1932, Hans zit op de tweede rij van voren helemaal aan de linkerkant.
Groepsfoto 1934, Hans zit vooraan op de grond, de eerste vanaf de rechterkant.
Waarschijnlijk 1932, Hans is mogelijk het kleinste jongetje op deze foto.
Groepsfoto vrienden. Op de achterste rij: Hans Kloosterman, Bram Degen en Hans Porcelijn.
Op de voorste rij van links naar rechts: Fanny Günsberg, Jetty Bobbe en Didia Klein. Tussenin: Frieda Lichtenbaum
Hans Kloosterman vooraan, Wijk aan Zee, 1937. Bij het Israëlitisch Herstellings- en Vacantieoord oftewel de Jozeboko (Joodse Zee- en Boschkolonies).
Groepsfoto 1931 Op de bank: Onbekend, Bram Degen, Hans Kloosterman, Harry Spier (met auto)
Hans Kloosterman, 1943. (Album: Stoffels)
Deze foto van Hans Kloosterman is van 4 augustus 1950, na het voltooien van de 4-daagse. (Album: Stoffels)
Language: English