Vandaag is het 81 jaar geleden dat op 17 maart 1943 de ontruiming plaatsvond van het Joods Weeshuis in Leiden.
Hieronder een verslag met enkele foto’s en daaronder de toespraak die gehouden werd door Truus de Haan, voorzitter van Stichting Herdenking Jodenvervolging Leiden. Ook alle genoemde namen vindt u op deze pagina.
De herdenking wordt sinds een aantal jaren georganiseerd door de Historische Vereniging Oud Leiden, Stichting Herdenking Jodenvervolging Leiden, de Stichting Dodenherdenking Leiden en de St. Josephschool.
Ondanks dat het dit jaar op zondag viel was er toch een mooie opkomst voor deze herdenking. De bomen aan de Roodenburgerstraat stonden prachtig in de bloesem. Recent stond het gebouw nog in de steigers maar dit onderhoud was eerder deze maand gereed gekomen waardoor de gevel van het gebouw weer helemaal zichtbaar was.
Truus de Haan heette iedereen van harte welkom.
Op het pad liggen sinds vorig jaar negen Stolpersteine, er volgen er de komende jaren nog meer. De stenen waren gepoetst voor de herdenking.
Diverse mensen lazen de namen van hen, kinderen en begeleiders, die op 17 maart 1943 zijn weggevoerd en zijn vermoord.
Alle 55 namen werden gelezen. Van de 59 afgevoerde kinderen en begeleiders overleefden slechts vier kinderen de oorlog.
55 namen van hen die hier woonden, 81 jaar geleden, en werden vermoord tijdens de Holocaust.
Na het lezen van namen werd een steentje op het koffermonument gelegd en soms ook een bloem.
Na afloop van het noemen van de namen sprak Leo Levie het Kaddish uit, een joods gebed voor de overledene.
Leo Levie sprak het Kaddish uit, een joods gebed voor de overledene.
De steentjes en de bloemen bij het koffermonument.
Ook bloemen en steentjes bij de negen Stolpersteine die hier sinds 2023 liggen. Op 19 juni volgt een volgende plaatsing van Stolpersteine, de komende jaren zullen 83 Stolpersteine geplaatst worden op dit looppad.
Dank voor uw belangstelling. Volgend jaar op 17 maart zal er opnieuw een herdenking zijn. Op de website zult u de informatie kunnen vinden. U kunt zich ook inschrijven voor onze nieuwsbrief.
Hieronder leest u de toespraak die gehouden werd bij de herdenking.
Toespraak
Welkom aan u die hier allemaal gekomen bent. Deze herdenking wordt sinds een aantal jaren georganiseerd door de Historische Vereniging Oud Leiden, Stichting Herdenking Jodenvervolging Leiden, de Stichting Dodenherdenking Leiden en de St. Josephschool.
Vandaag staan we hier weer stil bij de ramp die zich hier precies 81 jaar geleden voltrok. Hier op deze plek zijn kinderen en verzorgers de deur uitgegaan. De kinderen hadden een rugzakje bij zich met een beetje bagage. Ik denk dat de verzorgers daar ook wat boterhammen voor onderweg in hadden gestopt.
Alle 46 kinderen en hun verzorgers, onder wie hun directeur en zijn vrouw, Nathan en Lies Italie en hun kinderen moesten deze fijne plek achterlaten. De zorg voor de kinderen was groot en de plek leek zo goed en veilig. Kinderen waren hier soms ook naar toe gekomen, juist omdat het hun ouders hier veiliger leek.
De bezetter en de uitvoerders van hun duivelse plan brachten allen die hier woonden via Westerbork kort daarna naar Duitsland en Polen. Bijna allen zijn daar vermoord.
We willen stilstaan bij wie ze waren. Bij de kleine Louis van 2 jaar en zijn broertje Benjamin van 4 jaar, of de kinderen Vega: Rika van 10, Isaac van 8, Henriette van 4 en Willem van 3 jaar. We noemen vandaag van àlle 46 kinderen en hun 9 begeleiders die de dood vonden de namen.
Wij gedenken hun met liefde en respect. Daarom zijn voor een aantal van hen ook al de eerste Stolpersteine gelegd. In de nabije toekomst zullen voor allen, die hier ook eerder gewoond hebben tijdens de oorlog en later vermoord zijn, Stolpersteine gelegd worden. Op 19 juni worden hier 8 Stolpersteine geplaatst, totaal komen er 83 Stolpersteine.
Ik nodig de mensen die namen gaan lezen daarvoor nu uit.
Na het lezen van de namen kunt u een steen of een bloem bij het koffermonument leggen. Ieder die hier is nodig ik daarvoor uit.
Na het lezen van de namen zal Leo Levie Kaddish zeggen, waarmee we deze bijeenkomst zullen beëindigen.
Ik dank u hartelijk voor uw deelname aan dit gedenken.
Alle namen die genoemd zijn:
Kinderen:
Lotte Adler 18 jaar
Henny Henriette Adler 12 jaar
Jozef David Beem 16 jaar
Wilhelmina Blog 9 jaar
Jetje Bobbe 18 jaar
Mietje Dagloonder 15 jaar
Izak Ensel 4 jaar
Cornelia Frenkel 18 jaar
Bertha Goudsmit 18 jaar
Fanny Susanne Günsberg 16 jaar
Lothar Günsberg 14 jaar
Hanna Sara Italie 7 jaar
Elchanan Tsewie Italie 6 jaar
Marianne van Kam 12 jaar
Hijman van Kam 10 jaar
Herman van Kam 8 jaar
Arthur van Kam 5 jaar
Chaim Kirchenbaum 16 jaar
Ralph Heinz Protter 12 jaar
Salomon Rotstein 5 jaar
Herman Rozeveld 12 jaar
Reina Segal 18 jaar
Mozes Stratum 16 jaar
Margarita Henriette Velleman 18 jaar
Marianna Rosa Velleman 16 jaar
Etty Heerma van Voss 11 jaar
Henriette Mogendorf 17 jaar
Cecilia Mogendorf 16 jaar
Roza Mogendorf 10 jaar
Salomon Levie Montezinos 19 jaar
Benjamin Bobbe 4 jaar
Louis Bobbe 2 jaar
Regine Klausner 2 jaar
Frieda Ita Lichtenbaum 15 jaar
Philip Poons 12 jaar
Harry Poons 2 jaar
Henriette Slier 12 jaar
Henry Spier 17 jaar
Maurits Hakker 14 jaar
Simon Hakker 10 jaar
Salomon Ritmeester 15 jaar
Rika Alvares Vega 10 jaar
Isaac Alvares Vega 8 jaar
Henriette Vega 4 jaar
Willem Alvares Vega 3 jaar
Abraham de Beer 4 jaar
Staf:
Floortje Altenberg 39 jaar
Rachel Bierschenk 48 jaar
Mietje (Mien) Gobes 43 jaar
Nathan Italie 53 jaar
Lies Italie-Cohen 41 jaar
Esther Klein 33 jaar
Jet de Leeuw 54 jaar
Barend de Vries 20 jaar
Alice Blitz 19 jaar
U vindt elders op deze website biografieën van alle kinderen die in het Joods Weeshuis hebben gewoond.
Aandacht in de media:
17 maart Leidsch Dagblad: Eén voor één worden de namen voorgelezen van vermoorde kinderen en hun begeleiders. Indrukwekkende herdenking bij Joods weeshuis in Leiden
Wilt u reageren op dit bericht voor een correctie of een aanvulling of iets anders, mailt u dan naar webmaster@herdenkingleiden.nl.
Language: English