vorige naam / volgende naam / namenlijst
Paula Jacobsohn
03-04-1925 Hamburg
28-02-1945 Stutthof
Weeshuisperiode:
17-05-1934 – 03-11-1936
(bron: JHM Amsterdam)
Vader:
Julius Jacobsohn (bron)
27-11-1877 Friedrichstadt
28-02-1943 Theresienstadt
Moeder:
Rosa Rosenfeldt
06-10-1884 Altona
07-07-1944 Auschwitz
Scheiding op 3 februari 1933 in Hamburg (bron)
Stiefvader:
Hermann Levie
01-11-1880 Hamburg
11-10-1944 Auschwitz
Huwelijk 9 november 1938 in Amsterdam (bron)
Biografie Paula:
Paula kwam uit Hamburg en was net negen jaar geworden toen ze in Leiden in het Weeshuis werd geplaatst. Ze was enig kind en haar ouders waren gescheiden. Ze bleef er anderhalf jaar en ging toen vanuit Leiden naar het Utrechtse Joods Weeshuis. In 1938 hertrouwde haar moeder en woonde toen in Amsterdam maar Paula bleef in het Weeshuis in Utrecht.
Tot 31 augustus 1941 ging Paula naar de openbare ULO aan de Hamburgerstraat in Utrecht, maar vanaf 1 september was dit niet meer toegestaan omdat ze Joods was. Haar naam staat op de lijst van Joodse scholieren.
Paula wordt ook genoemd in het boek van Frans Crone over de kinderen van het Utrechtse Joods Weeshuis (Voorbijgaand verblijf: Joodse weeskinderen in oorlogstijd, Amsterdam 2005). Overlevende Aleida Frank vertelt daarin op pagina 68: ‘Paula was een vriendinnetje van me, ze was enig kind en kwam uit Hamburg. Ze had vaak last van astmatische aanvallen en meneer Themans had mij gevraagd haar bij te staan als dat nodig was. Ik hielp haar altijd de trap op naar boven, omdat ze zo kortademig was.‘
Op 12 februari 1942 werd Paula, samen met de andere Duitse weeshuiskinderen uit dat huis, naar Westerbork gedeporteerd. De Nederlandse kinderen uit het Utrechtse weeshuis kwamen later aan de beurt. Ruim een jaar later, op 25 maart 1943 kwamen haar moeder en haar stiefvader in Westerbork terecht. Volgens Duitse archieven bleef Paula maar liefst tot 18 januari 1944 in Westerbork, bijna twee jaar dus. Op haar kaart staat ook ‘oude kampbewoners’. Waarom ging zij niet eerder op transport? Een interessante vraag voor nader onderzoek.
Op 18 januari 1944 werden ze met z’n drieën naar Theresienstadt gedeporteerd. Na korte tijd werden moeder en dochter doorgestuurd naar Auschwitz, waar ze op 16 mei 1944 aankwamen. Haar moeder overleed op 7 juli 1944 en haar stiefvader in oktober 1944.
Ergens vanaf 16 mei 1944, wanneer precies is niet duidelijk, werd Paula overgeplaatst naar concentratiekamp Stutthof. Haar officiële overlijdensdatum is 28 februari 1945, aldaar.
Leiden, maart 2021, Barbera Bikker
Foto’s en documenten van Paula:
Paula Jacobsohn, op oudere leeftijd dan toen zij in Leiden verbleef. Bron: Joods monument.nl
Groepsfoto 1934, Paula is het meisje tussen de staande en zittende kinderen in. (Bron: boek Machseh Lajesoumim)
Groepsfoto 1936, Paula staat het meest rechts op de foto (Bron: JHM Amsterdam en het boek Machseh Lajesoumim)
Twee registratiekaarten van Paula:
Westerbork
Theresienstadt
Joods monument: Paula Jacobsohn
Language: English
