Mien, Julia, Jozef en David Beem

vorige naam / volgende naam / namenlijst

Let op: de tekst op deze pagina moet nog geredigeerd worden en kan daarom onjuistheden bevatten. Correcties en aanvullingen kunt u melden aan de redactie, via webmaster@herdenkingleiden.nl

Hermina Juliane (Mien) Beem

Rotterdam 9.6.1918 – 5.3.1943 Sobibor
In weeshuis: 12.9.1929 – 29.7.1937 en 11.9.1937 – 17.11.1937 (=8.0 jaar (van 11.3 tot.19.1 / 19.5 jaar)
Geporteerd: 2.3.1943 naar Sobibor

JULIANA HERMINA (JULIA, JUULTJE)
Rotterdam 26.1.1920 – 19.8.1942 Auschwitz
In weeshuis: 12.9.1929 – 27.9.1937 en 8.11.1937 – 2.2.1938 =8.6 jaar (van 9.7 tot 17.8 / 18.3 jaar)
Gedeporteerd: 31.7.1942 naar Auschwitz

DAVID JOZEF
Rotterdam 17.6.1922 – 9.7.1943 Sobibor
In weeshuis: 12.9.1929 – 1.8.1941 =11.09 jaar (van 7.2 tot 19.1 jaar)
Gedeporteerd: 6.7.1943 naar Sobibor

JOZEF DAVID
Rotterdam 4.7.1926 – 26.3.1943 Sobibor
In weeshuis: 12.9.1929 – 17.3.1943 = 13.6 jaar (van 3.2 tot 16.8 jaar)
Gedeporteerd: 23.3.1943 naar Sobibor

Vader:
Simon David Beem
Rotterdam 10.3.1892 – 28.2.1943 Auschwitz

Moeder:
Rosa Hertzdahl
Heerlen 19.7.1894 – 25.1.1943 Auschwitz
Gedeporteerd: 22.1.1943 vanuit het Apeldoornse Bosch, de joodse psychiatrische inrichting, waar zij al vanaf 1929 zat.

Vrijwel iedere zondag kwam de vader van de kinderen op bezoek.

Documenten en foto’s van/over de kinderen/familie Beem:

: Jopie Beem. Jopie zat samen met Pieter de Vries en Hans Kloosterman op dezelfde Mulo is Den Haag.

: Juultje Beem, 1938 Juultje heeft van 1920 – 1929 in het Weeshuis gewoond. Na maar een paar maanden kwam zij terug. Waarschijnlijk als hulp in de huishouding. In mei 1938, kort na het maken van de foto vertrekt zij weer, nu naar Groningen.

: Daniel en Jopie Beem, 1938 De gebroeders Beem hebben samen bijna twaalf jaar in het weeshuis gewoond. Daniel verliet het huis in augustus 1941, Jopie bleef tot het eind. Hun oudere zusjes Mien en Juultje waren al eerder weggegaan; in 1937 resp. 1938. Juultje, tijdens het maken van de foto’s voor het felicitatiealbum al 18 jaar was toen de oudste van het Machseh Lajesoumim, na Karel van Santen.

: Geboorteakte Rosa Beem-Hertzdahl, 20 juli 1894

: De registratie van de familie Beem in het gemeentearchief van Rotterdam.

: Brief Juultje Beem aan Levisson, 1938

: Brief Jopie Beem aan Levisson, 1938 (deel 1)

: Brief Jopie Beem aan Levisson, 1938 (deel 2)

: Brief Jopie Beem aan Levisson, 1938 (deel 3)

: Bron Leonard Kasteleyn: Een Joods vluchtelingenkindje van drie jaar, voorjaar 1933 Een Naam en een Gezicht – zo heet het haast ontzagwekkend te noemen project van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork om alle uit Nederland weggevoerde slachtoffers van de Sjoa, de Holocaust, ‘digitaal’ de identiteit terug te geven die Hitler hen had proberen te ontnemen. Een gezicht bij die namen in In memoriam, een foto, een verhaal. Rudi Gurfinkel, Make Gurfinkel, Benjamin, Esther, Ida, Marga Gurfinkel- het waren slechts namen voor me, deze uit Keulen afkomstige kinderen uit één gezin, drie tot veertien jaar oud, die ruim twee maanden in het Joodse weeshuis gewoond hebben. Wie zou zich hen hebben moeten herinneren? Wat er met hen gebeurd is, weet ik niet. Hebben ze de oorlog overleefd? Ze waren op 6 april 1933 naar Leiden gekomen – keurig gadministreerd door de volijverige Leidse vreemdelingenpolitie, daarna opgenomen in het gastvrije Joodse weeshuis. Wacht even: 6 april 1933 – dat is drie dagen na de grote boycot van Joodse zaken in Duitsland, Hitlers eerste anti-Joodse maatregel nadat hij (kort te voren, op 30 januari) aan de macht was gekomen! Een dag na hun komst, dus op 7 april, werd daar de eerste anti-Joodse wet afgekondigd. Dan zitten er al zes Joodse kinderen uit Duitsland in de Roodenburgerstraat. En dan zie ik op een foto van Mimi (ze staat er zelf weer op, het hoofd een beetje afgewend, links achteraan) – een heel klein en niet erg best fotootje – een klein meisje op schoot zitten bij Esther Appel, links vooraan. Rechts van haar op de foto heeft Sientje Spiro een welgedaan mannetje op haar schoot – Herman Rozeveld, één van de zeer weinige Leidenaars in het huis, drie maanden tevoren gekomen, net twee jaar oud. En over Barend Ritmeester, links van dat meisje dat Esther vasthoudt, heeft zich ook een moedertje ontfermd, Juultje Beem; ‘haar’ Barend was misschien net drie geworden, en al ruim een half jaar in Leiden. Maar wie is dat kleine meisje dat strak, een beetje angstig misschien, de lens inkijkt? Na Mieke, die zoals we zagen eind 1929 gekomen was, had het weeshuis jaren achtereen geen kleine meisjes meer opgenomen. Ja, toch eentje, voor twee maanden. Een Duits vluchtelingenkindje, opgejaagd door Hitler: Marga Gurfinkel, op 28 januari 1930 in Keulen geboren. Wat bijzonder dat Mimi net in die twee maanden een foto van het ‘huisgezin’ laat maken. De rest lijkt opeens zo alledaags: de schorten van de jongere kinderen, die ook op de vorige foto zo goed te zien waren; de stofjas die in huis vaak door de oudere jongens gedragen werd, hier door Lodi Cohen, toevallig ook een Leidenaar, de oudere broer van Ies (die op de vorige foto stond), de grote leegte rechts op de achtergrond met uitzicht op de bomen langs de Kanaalweg – al staat er al wel een lantarenpaal wat binnenkort de Thorbeckestraat zal worden; die christelijke kinderjuffrouw weer, bovenaan de kinderpyramide, met rechts van haar – ja, is dat de andere Duitse dienstbode? Wonderlijk. Nog meer namen, tot slot? In het midden, keurig met das, Henny Jansen (die zich later, als haar moeder met een Joodse man hertrouwd is, Henny Behr zal noemen), rechts van haar, met een warrige krullenbol, Jettie Bobbe, vastgehouden door Sally Montezinos achter haar (die twee scheelden nog geen twee weken in leeftijd); de hand op Sally’s schouder is van Hetty de Jong, die naast Mimi staat. Helemaal vooraan zit Didia; rechts achter dikke Herman Esje van Santen. De drie anderen zijn te slecht zichtbaar.

: Groepsfoto 1931 Op de bank: Onbekend, Bram Degen, Hans Kloosterman, Harry Spier(met auto) Achter de bank Mieke Dagloonder, Didia Klein, Charles Kirchenbaum, Jopie Beem, Onbekend, Betsy Wollf

: Groepsfoto april/mei 1933 Onbekend, Onbekend, Jettie Bobbe,Betsy Wolff, Esther Gusfinkel, Estehr van Santen, Onbekend, Annie Simons, Corrie Frenkel, David Beem, Onbekend, Esther Appel, Chelle Leeda. Voor de groep op haat fietsja Marge Gurfunkel.

: Een heuglijke gebeurtenis, voorjaar 1934 Het moet voor meneer Italie , de directeur van het weeshuis, een grote opluchting en een groot genoegen zijn geweest toen hij anderhalf jaar na het overlijden van zijn eerste vrouw, Sara Italie-Schaap, wist dat hij opnieuw zou trouwen – en nog wel met een wijkgenote, de 32-jarige Lies Cohen uit de Wasstraat. Hij moet haar goed gekend hebben, want haar vader was tot zijn overlijden in 1930 chazzan geweest, en Nathan Italie behoorde natuurlijk sinds zijn komst naar Leiden (in januari 1922) tot de allertrouwste bezoekers van de synagoge. Ze zouden op 23 juli 1934 in het huwelijk treden; een paar maanden eerder laat de directeur – was het op z’n 44ste verjaardag, 10 april? – een foto van alle weeshuisbewoners maken, waar hij zelf in het midden op poseert. De aanleiding voor dit tweede officiële groepsportret dat bekend is geworden, was dus een heuglijke – heel anders dan die voor de eerste, uit november 1932, gemaakt voor zijn ernstig zieke vrouw, die zeer kort daarna zou overlijden. Daar staat de bedroefde echtgenote ook zelf niet op. De fotograaf koos ditmaal weer precies hetzelfde hoekje van de speelzaal, voor het raam naar de hal, uit voor de opstelling van de voltallige groep bewoners (beter gezegd Joodse bewoners, want de twee inwonende niet-Joodse dienstboden werden niet tot het personeel en dus niet tot de weeshuisbevolking gerekend). Niet inwonend, maar wel personeelslid en daarom ook bij deze gelegenheid aanwezig was de niet-Joodse kinderjuffrouw, de jonge vrouw op de tweede rij, iets rechts van het midden, met opvallende scheiding. Helaas weet ik nog steeds niet hoe zij heette. Weet u het? Zevenenveertig kinderen – één, de veertienjarige Juultje Beem ontbreekt: was ze ziek of had ze straf? -, vijf Joodse personeelsleden (van wie er vier veertien jaar samengewerkt en bij elkaar gebleven zijn, tot in Sobibor) en de kinderjuf (zie de lijst met namen). 0 ja, en drie knuffels plus twee poppen – die op de kast en de radiator niet meegeteld; kleipoppetjes op de lage kast rechts. Sneu alleen dat Hans Kloosterman, geheel rechts, zo apart zit. Hij was het die ons zojuist (bij foto 3) vertelde van die genummerde kastdeurtjes, waarvan we er een aantal geheel links op de foto zien. Er waren tien deurtjes in die hoge kast, twee van die kasten aan deze muur, en twee aan de tegenoverliggende muur – en in de lage kast rechts zaten waarschijnlijk vier deurtjes, en die werd ook herhaald aan de andere kant: zesenvijftig kastjes in totaal voor de kinderen. Dat was, naast hun bed, alle privé-ruimte die de kinderen in het weeshuis hadden: één klein kastje: voor schoolspullen, een dagboek, fototoestel en wat ze voor bezittingen meer hadden. Leonard Kasteleyn

: Groepsfoto voorjaar 1933 Op de achterste rij v.l.n.r.: Onbekend, Henny Jansen, Hetty de Jong, Sientje Spiro, Hermen Stofkoper, Esther van Santen, Juultje Beem, Esther Appel, Jupie Pront en Sal Porcelijn Op de tweede rij van achter: Pies Cohen, Leo Auerhaan, Mirjam Frenkel, Didia Klein, Bedtsy Wolff, David Beem?? Op de derde rij van achter: Sally Montezinos, Harry Spier, Hans Porcelijn, Corry Frenkel, Louis Limburg Helemaal vooraan: Jetty Bobbe en Reina Segal

: Nathan Italie is op 5 mei 1940 50 jaar geworden. Op de foto zien we van links naar rechts: Onbekend, Bram Spiro, Annie Simons, Jet de Leeuw, Esther Appel, Juul Beem, Esther van Santen, Elisabeth Italie-Cohen, Nathan Italie en Floortje Althenberg