Stolpersteine
volgende stenen.
Inhoud van deze pagina:
- Plaatsing Stolperstein 14 juni 2023
- Toespraak bij deze plaatsing
- Links
Plaatsing Stolperstein 14 juni
Op 14 juni 2023 werd een Stolperstein geplaatst bij het voormalig Joods Weeshuis, Roodenburgerstraat 1a, voor:
Alice Blitz, geboren op 18 juli 1923 te Leiden, gedeporteerd uit Westerbork op 23 maart 1943 naar Sobibor, vermoord op 26 maart 1943 te Sobibor.
De steen voor Alice werd geplaatst door Paul Aleman, de zoon van een jeugdvriendinnetje van Alice.
Toespraak gehouden bij de plaatsing door Paul Aleman
Dames en heren, beste aanwezigen, lieve Alice,
Vandaag komen we hier samen om het leven van een opmerkelijk mens, Alice Blitz, te herdenken en te eren.
Weliswaar heb ik je niet persoonlijk gekend, maar mijn moeder daarentegen was in haar prille jeugd een vriendin van je. Ik ben ervan overtuigd dat als mijn moeder nog in leven was geweest en bij machte, dan had zij hier gestaan. Als nazaat en zoon van Rosette (Roosje) Blitz, sta ik hier nu, Paul Aleman, hier om jou deze eer te bewijzen. Voor het plaatsen van een struikelsteen, zodat wij jou als mens, inwoner van Leiden voor eeuwig mogen herinneren.
Nu ik de steen voor je heb geplaatst, neem ik het gezelschap waar ik nu in verkeer, mee over wie je was en uit welke schoot je bent voortgekomen.
Alice, is geboren op 18 juli 1923 in Leiden, woonde op Haarlemmerstraat 315. Haar ouders, Jacob Blitz, een stafmuzikant, en Esther Hangjas, waren steunpilaren van liefde en ondersteuning in haar leven. Volgens de overlevering had Jacob Blitz een lieve vrouw en een dochter die lichtelijk stotterde.
Een voormalig leerling van haar vader, Jacob (Jacques) Blitz herinnert zich dat niets te veel voor hem was om getalenteerde leerlingen vioolles te geven. Voor vijf gulden per maand gaf hij zeer degelijk les. Toen hem werd aangeboden een onderduikadres te vinden zou hij gezegd hebben: ‘Wat mijn volk moet ondergaan, zal ik mee ondergaan.’
In 1936 verhuisde het gezin naar Zoeterwoudsesingel 10, waar ze zich vestigden. Alice’s moeder runde daar een modewinkel, en het was in deze voedende omgeving dat Alice, ondanks haar kwetsbaarheid, opgroeide tot een meisje, bekend om haar prachtige blauwe ogen en kuiltjes in haar wangen, zoals beschreven in één van de boeken van schrijver Hans van Straten, die haar klasgenoot was op de lagere school.
Alice nam actief deel aan religieus onderwijs in de synagoge en ontving verschillende prijzen voor haar toegewijde gedrag. Haar distributiestamkaart onthult dat Alice werd omschreven als een flinke jonge vrouw met een goede gezondheid en uitstekende sociale vaardigheden.
Alice schreef ze zich in voor de HBS en ze gaat in juli 1938 van de 1e naar de 2e klas. Haar onderwijs verliep vlot, daar zij in Juli 1939 van de 2e naar de 3e klas en in Juni 1940 van de 3e naar de 4e klas over is gegaan. Vervolgens zou zij ook nog in Juli 1941 van de 4e naar de 5e klas….. maar dat doet ze niet meer ze gaat van school af en gaat werken bij de tandarts.
Zij en mijn moeder waren hebben beiden op de meisjes-HBS aan de Garenmarkt gezeten, waarbij Alice de HBS-A volgde. Na de zomervakantie van 1941 werden de joodse meisjes van de meisjes HBS gedwongen om de school te verlaten, om overgeplaatst te worden naar het ‘Joodsch lyceum Fisherstraat’ in Den Haag.
Kortom na haar tijd op de HBS ging Alice werken als tandartsassistente op Hogewoerd 7 onder leiding van mejuffrouw Wicherink. Tijdens een jaar pauze in de tandartspraktijk nam ze vanaf 20 oktober 1942 een rol op zich als huishoudelijk assistente in het Joodse Weeshuis aan de Rodenburgerstraat 1A. Dit tot grote vreugde van haar vader, Jacob Blitz, omdat hij geloofde dat dit een veilige plek zou zijn voor Alice, daar ze daar ook zou wonen.
Zij blijft daar tot het einde op 17 maart 1943, ondanks herhaalde verzoeken van de vriendin van de
familie, mevr. Lambrechts, om bij hen in te trekken.
Mevrouw Lambrechts herhaalt haar aanbod op 16 maart als zij Alice en een groep weeshuiskinderen bij V&D in de Breestraat tegenkomt, maar weer slaat Alice het af, ze wil bij de kinderen blijven.
Helaas sloeg het noodlot toe op 17 maart 1943, toen Alice samen met alle kinderen en medewerkers werd gearresteerd en naar Westerbork is afgevoerd. Slechts drie dagen later, op 22 maart 1943, werden ze met de eerste groep naar Sobibor gebracht, waar Alice op 26 maart op 19 jarige leeftijd op brute wijze om het leven werd gebracht, samen met 25 van ‘haar’ kinderen.
Vandaag, bij het onthullen van deze struikelsteen, herdenken we niet alleen Alice Blitz, ‘haar’ kinderen, maar ook de talloze levens die verloren zijn gegaan tijdens die donkere jaren van vervolging en discriminatie. We worden herinnerd aan de kracht en veerkracht van individuen zoals Alice, die tegenspoed moedig en waardig hebben doorstaan.
Laten we dit moment aangrijpen om na te denken over de waarde van het menselijk leven en het belang van opstaan tegen haat en vooroordelen. Moge de herinnering aan Alice ons inspireren om te streven naar een wereld waarin iedere persoon met waardigheid en respect wordt behandeld, ongeacht hun achtergrond of overtuigingen.
Dank u wel.
– Biografie Alice Blitz op de website van het Joods Weeshuis
– Verslag plaatsing Stolpersteine Joods Weeshuis – 14 juni 2023
De Stichting dankt de gemeente Leiden, de Universiteit Leiden en de particulieren (de aanwezigen en zij die financiële steun gaven) voor het steunen en mede mogelijk maken van deze plechtigheid.
Language: English