Stolpersteine
volgende stenen
Inhoud van deze pagina:
- Plaatsing Stolpersteine 13 maart 2024
- Toespraak bij deze plaatsing
- Biografie
- Links
Plaatsing Stolpersteine 13 maart 2024
Op 13 maart 2024 werd een Stolperstein geplaatst bij Wasstraat 28 voor:
Günther Wallbach, geboren op 8 april 1901 te Berlijn, gedeporteerd op 31 juli 1944 naar Theresienstadt, en op 27 september 1944 naar Auschwitz, vermoord op 30 september 1944 te Auschwitz.
Günther Wallbach
De steen werd geplaatst door George Wallbach, een neef.
Ton de Gans van de Stichting hield een toespraak.
Toespraak gehouden bij de plaatsing
Günther Wallbach werd op 8 april 1901 in Berlijn geboren. Hij was de zoon van Israel Wallbach en Hertha Sara Simonsohn. Een jaar later krijgt Günther een broertje, Curt Werner Bruno Wallbach.
Günther was arts van beroep. Hij studeerde in Berlijn, en is in 1925 gepromoveerd tot arts. Vanaf dat moment werkte Günther in het Charité Ziekenhuis van de Universiteit van Berlijn. Wallbach was gespecialiseerd in de hematologie en hield zich dus bezig met bloed en bloedziekten.
Vanuit zijn specialisme leverde hij onder meer een bijdrage aan het prestigieuze ‘Ergebnisse der Algemeinen Pathologie und Patologischen Anatomie des Menschen und der Tiere.’ Deze zogenaamde ‘ Ergebnisse’, verscheen jaarlijks en biedt een overzicht van de laatste wetenschappelijke inzichten. Wallbach levert over zijn vakgebied hematologie een bijdrage van maar liefst 300 pagina’s.
Wallbach was ook mede-auteur van de eerste uitgave van het ‘Hematologisch Handbuch’. In april 1933 werd hij, ‘omdat hij Israëliet was, ontslagen’.
In 1936 vluchtte Günther naar Nederland. Hij woonde eerst in Den Haag. Daar trouwde hij (Günther was toen 35 jaar oud) op 30 september 1936 met Rosa Crohn die op 18 april 1911 in Spandau was geboren.
Het huwelijk houdt niet lang stand: op 8 april 1937 wordt het huwelijk bij vonnis in Berlijn nietig verklaard. Rosa vertrekt diezelfde maand nog naar Berlijn. Wat de reden voor de nietigverklaring van het huwelijk is, is onbekend.
In januari 1939 kwam hij in Leiden aan de Wasstraat 10 wonen, op 4 december van dat jaar naar Wasstraat 28. Op 5 oktober van het daarop volgende jaar verhuisde Wallbach naar Utrecht. Stateloze niet-ariërs mochten immers vanaf 9 september 1940 niet meer in de kuststrook wonen.
In Leiden richtte Günther een laboratorium op, Vitatesta. Over wat het laboratorium deed en waar het gevestigd was, is niets bekend. Tijdens de oorlog werd er een NSB-er aangesteld als medebestuurder. Op 21 april 1944 brandde het bedrijf af, waarschijnlijk in brand gestoken. Nog dezelfde dag werd Günther gearresteerd en naar Westerbork afgevoerd. Op 31 juli van dat jaar wordt Günther naar Theresienstad gedeporteerd, om vervolgens op 28 september van dat jaar naar Auschwitz te worden overgebracht.
Nog diezelfde maand overleed Günther. In een akte van het Nederlandse Rode Kruis staat met de hand geschreven ‘dat moet worden aangenomen dat Günther Wallbach aan ziekte, uitputting of vergassing is overleden’. Op een ander document van het Rode Kruis is geschreven dat Günther is overleden aan gasverstikkking op 30 september 1944. Günther werd 43 jaar oud.
Zijn vader Wallbach was al eerder in de oorlog, in 1942, in Utrecht overleden. Zijn moeder Hertha overleeft samen met haar andere zoon Curt de oorlog. Van Curt is vandaag een zoon aanwezig, Georg Peter Wallbach (George). George heeft zojuist de Stolperstein ter nagedachtenis van zijn oom geplaatst.
Günther Wallbach, bron: familie Wallbach
Biografie (zie toespraak)
Links
Joodsmonument.nl: Günther Wallbach
Leiden4045: familie Wallbach
Verslag plaatsing 13 maart 2024
De Stichting dankt de gemeente Leiden, de St. Josephschool in Leiden, de Oud-Katholieke parochie, de particulieren (de aanwezigen en zij die financiële steun gaven) voor het steunen en mede mogelijk maken van deze plechtigheid.
Language: English