vorige naam / volgende naam / namenlijst
Sara (Selma) Levie
14-2-1926 Raamsdonk
overleefde de oorlog
8-7-2011 Vught
Weeshuisperiode:
2-11-1932 – 6-9-1933 (circa 10 maanden)
Maurits Levie
14-2-1926 Raamsdonk
30-4-1943 Sobibor
Weeshuisperiode:
2.11.1932 – 16.6.1936
Moeder
Theresia Levie handelaarster
Breda 20.4.1895 – 11.6.1943 Sobibor
Gedeporteerd: 8.6.1943
Sara – roepnaam: ‘Selma’ – en Maurits Levie waren de tweeling van Theresia Levie, een ongehuwde moeder. Theresia stond in november 1925 ingeschreven in Raamsdonk, zes maanden zwanger, dertig jaar oud. Bij de geboorteaangifte van haar kinderen staat vermeld dat Theresia huishoudster was. De adresaanduiding is: J72. Zou dit het Adrianusklooster geweest zijn? Ze vernoemde de kinderen naar haar vader en haar moeder.
Theresia verliet Raamsdonk in september 1926, toen de kinderen een half jaar oud waren, en verhuisde naar Breda. Maar ze bleef niet lang in Breda: in 1928 verhuisde ze opnieuw, nu naar Ginneken, Valkenierspad 5. Daar is ‘Moederheil’ gevestigd, een R.K.-opvangtehuis voor ongehuwde moeders.
In 1932 kwamen de kinderen naar het Joods Weeshuis in Leiden. Ze staan allebei op de groepsfoto die in november 1932 werd gemaakt.
Selma bleef maar heel kort in Leiden: in september 1933 ging ze, 7 jaar oud, met de iets oudere Chellie Leeda naar de Joodse psychiatrische inrichting het het Apeldoornsche Bosch, locatie Bas Backerlaan 16. Ook daar bleef Selma heel kort: op 7 november 1940 ging ze naar Tilburg, waar ze in een pleeggezin werd geplaatst. Toen scholen verplicht werden Joodse leerlingen te melden, beweerden Selma’s pleegouders dat zij misschien een niet-joodse vader had. Dat is waarschijnlijk haar redding geweest.
Selma’s tweelingbroer Maurits bleef wat langer in Leiden: drie en een half jaar. In 1936, toen hij tien jaar oud was, ging hij naar de Rudelsheimstichting. Op zijn kaart van de Joodse Raad staat als laatste adres: Heideparkweg 31, Hilversum (het adres van de stichting). Maurits werd gedeporteerd naar Westerbork en op 30 april 1943, enkele weken eerder dan zijn moeder, vermoord.
Selma’s moeder Theresia kwam in april 1943 in Vught terecht. Ze werd in juni 1943 gedeporteerd naar Westerbork. Op haar kaart van de Joodse Raad staat een verwijzing naar het Katholieke St. Anthoniusgesticht te Leur, bij Breda. Theresia zat op het transport van 8 juni 1943 en werd in Sobibor vermoord. Ze kwam uit een gezin met zes kinderen. Hun ouders waren voor de oorlog reeds overleden. Geen van Theresia’s broers en zussen overleefden de oorlog.
Selma overleefde de oorlog wel en werd rond 1950 opgenomen in ‘Zorgpark Voorburg’ in Vught. Ze bleef er de rest van haar leven, tot ze in 2011 overleed.
in 2007 maakte Nationaal Monument Kamp Vught een lespakket over een schoolklas in oorlogstijd: het was de klas van Selma in 1940. Maar Selma werd niet gevonden… tót 2011. Toen stond ze op de voorkant van het boek: ‘Bijzonder, inzoomen op onderbelichte mensen’, waarin ook een portret van haar is opgenomen, en zo werd ze teruggevonden.
In 2017 ontwikkelde de Organisatie Ypse voor de bovenbouw basisonderwijs een spreekbeurtpakket over kinderen van ouders met psychiatrische problemen. Daarin komt Selma uitgebreid aan bod en wordt haar verhaal verteld. Ook een uitsnede van de groepsfoto uit 1932 in Leiden staat daarin.
Prachtig hoe zij via dit boek en de lespakketten in de schijnwerpers is gekomen. Het spreekbeurtpakket schrijft: “Dit spreekbeurtpakket is er gekomen dankzij Selma. Selma zelf heeft het niet meer kunnen zien. Ze was voor het pakket werd gemaakt al overleden. Wel heeft ze nog gezien dat ze op de voorkant van het boek ‘Bijzonder’ stond. Dat is belangrijk. Iedereen heeft het nodig om – al is het maar af en toe – zich bijzonder te voelen. Selma heeft geen gemakkelijk leven gehad. Maar op Voorburg is ze gelukkig geweest. Het was een plek waar voor haar gezorgd werd en waar zij voor mensen kon zorgen. Dat deed Selma vaak en graag. Zo wordt ze op Voorburg, de plek die haar thuis werd, nog altijd herinnerd.”
Leiden, juli 2022, Barbera Bikker
Foto’s:
Groepsfoto 1934, Maurits staat op vrijwel dezelfde plaats als in 1932. (helemaal rechts, de middelste rij)
Joodsmonument.nl: Maurits Levie en Theresia Levie
Wij hebben ons best gedaan om deze informatie te checken en de bronnen te achterhalen.
Correcties of aanvullingen zijn altijd welkom, wilt u hiervoor contact opnemen met de redactie via webmaster@herdenkingleiden.nl
Language: English