Stolpersteine
volgende stenen
Op 15 juni 2022 werd een Stolperstein geplaatst bij Johan de Wittstraat 15 voor:
Henriette Freund-Spiegel, geboren 24 augustus 1863 te Hovestadt, Soest (D), gedeporteerd 2 oktober 1942 uit Westerbork, vermoord 5 oktober 1942 te Auschwitz.
De steen werd geplaatst door een achterkleinzoon van Henriette, Paul Freund.
Gesproken woorden door Paul Freund bij de steenplaatsing:
“It is a pleasure for me to be here today.
I want to thank Barbera Bikker for all her effort and for contacting me.
My name is Paul Freund, and Henriette was my great-grandmother.
Henriette was born in Soest, Germany on August 24, 1863, the daughter of David and Mathilde Spiegel, sister of Robert and Max, she was part of a traditional Jewish family.
She married Siegfried Freund, they had three children, Ernst, who died on December 18, 1914 defending Germany in the World War I, Francoise, who saved his life by crossing the Pyrenees on foot, and Paul, my grandfather who escaped by boat to Chile, in South America in 1935.
In 1935 Henriette left Germany and moved to Luxembourg due to the anti-Semitic conflict of the National Socialist regime. She lived in Luxembourg until the beginning of 1940, then she left Luxembourg and traveled to the Netherlands.
Paul, my grandfather and Henriette’s youngest son, tried to get her out of Europe and take her to Chile. Henriette had a visa and a ticket for the steamer K.N.S.M Crijnssen which would leave in april 1940. The steamboat company got a message from Chile that Henriette had to renew her visa. This became a problem at the Chilean consulate. She originally received her visa in Luxembourg in her old passport but when she left Luxembourg, they had taken out the visa and attachted it into her traveldocument. The Chilean consulate told her she had to hand over her old passport but she did not have that anymore. The ship left with a bit delay on May 4th to Chile, Henriette was not on board. She tried to be allowed to travel back to Luxembourg for her passport but she was not allowed to.
Henriette lived in Leiden during this period, together with her brother-in-law and his children. Later in 1940 she was not allowed to stay in Leiden and moved to Alphen aan den Rijn. She was arrested in 1942 and being transferred to the Westerbork concentration camp and then finally deported to Auschwitz where she was murdered on October 5, 1942.
80 years later, it is up to me to pay honor and tribute to her memory and to that of all the Jewish victims of the terrible Holocaust. Unfortunately in these 80 years the world has not changed much and we continue to witness wars, massacres and senseless genocides.
It is up to us to guarantee a better future for the next generations, so that they do not have to experience the misfortunes that our ancestors have experienced, and the way to do it is by preserving their memory in our memory.
Thank you very much. ”
Vertaling:
“Het is mij een genoegen om hier vandaag te zijn.
Ik wil Barbera Bikker bedanken voor al haar inzet en voor het contact opnemen met mij.
Mijn naam is Paul Freund en Henriette was mijn overgrootmoeder.
Henriette werd geboren in Soest (Duitsland) op 24 augustus 1863 als dochter van David en Mathilde Spiegel, zus van Robert en Max. Ze maakte deel uit van een traditioneel Joodse familie.
Ze trouwde met Siegfried Freund en ze kregen drie kinderen. Ernst stierf op 18 december 1914 in de Eerste Wereldoorlog in het Duitse leger, Francoise overleefde door de Pyreneeën te voet over te steken en Paul, mijn grootvader, ontsnapte in 1935 per schip naar Chili in Zuid-Amerika.
In 1935 verliet Henriette Duitsland en zij verhuisde naar Luxemburg vanwege het anti-semitisme van het Nationaal Socialistische regime. Ze woonde in Luxemburg tot begin 1940, toen verliet ze Luxemburg en reisde naar Nederland.
Paul, mijn grootvader en Henriëtte’s jongste zoon, probeerde om haar ook naar Chili te halen naar hem. Henriette had een visum en een ticket voor de stoomboot K.N.S.M. Crijnssen, die zou in april 1940 vertrekken. De Stoomboot Maatschappij had bericht gekregen uit Chili dat Henriette had visum moest vernieuwen. Dit werd een probleem bij het Chileense consulaat. Ze had haar visum origineel in Luxemburg gekregen in haar oude paspoort. Toen ze Luxemburg verliet had men het visum uit het paspoort gescheurd en bevestigd aan haar reisdocument. Het Chileense consulaat wilde dat zij haar oude paspoort zou overhandigen maar die had zij niet meer. Het schip vertrok, met enige vertraging, op 4 mei naar Chili. Henriette was niet aan boord. Ze probeerde nog toestemming te krijgen om naar Luxemburg te reizen voor haar paspoort maar ze mocht niet.
Henriette woonde in Leiden gedurende deze periode. Ze woonde in bij haar zwager en zijn kinderen. Ze mocht echter niet blijven wonen in Leiden (zoals ook bij enkele andere adressen het geval was) en ze moest in het najaar van 1940 naar Alphen aan den Rijn. Henriette werd gearresteerd in 1942 en naar Westerbork gebracht en vanuit daar gedeporteerd naar Auschwitz waar zij vermoord werd op 5 oktober 1942. Het is altijd een hartverscheurend verhaal in onze familie geweest.
Nu 80 jaar later, het is aan mij om eer te bewijzen aan haar herinnering en aan alle joodse slachtoffers van de verschrikkelijke Holocaust. Helaas is er in deze 80 jaar in deze wereld niet veel veranderd en we zijn nog steeds getuige van oorlogen, bloedbaden en zinloze genocides.
Het is aan ons om een betere toekomst te geven aan de volgende generatie, zodat zij niet de tegenslagen hoeven te ervaren die onze voorouders hebben meegemaakt. De manier om dit te doen is door hun herinnering in onze herinnering te bewaren.”
Joodsmonument: Henriette Freund-Spiegel
Leiden4045: Henriette Freund-Spiegel
De Stichting dankt de gemeente Leiden, de Universiteit Leiden en de particulieren (de aanwezigen en zij die financiële steun gaven) voor het steunen en mede mogelijk maken van deze plechtigheid op 15 juni 2022.
Language: English