Enny, Judith en David Hamerslag

vorige naam / volgende naam / namenlijst

Henny (Enny) Hamerslag
27-12-1935 Amsterdam
21-05-1943 Sobibor

Weeshuisperiode:
06-11-1941 – begin 1943
(formeel niet uitgeschreven, maar niet meer aanwezig op 17 maart 1943)

 

 

Judith Hamerslag
10-12-1937 Amsterdam
21-05-1943 Sobibor

Weeshuisperiode:
06-11-1941 – begin 1943
(formeel niet uitgeschreven, maar niet meer aanwezig op 17 maart 1943)

 

 

David Hamerslag
23-11-1939 Amsterdam
21-05-1943 Sobibor

Weeshuisperiode:
06-11-1941 – begin 1943
(formeel niet uitgeschreven, maar niet meer aanwezig op 17 maart 1943)

 


Vader:
Levie Hamerslag, kelner, poelier, sigarenmaker, veedrijver (bron: gemeente Amsterdam)
03-07-1901 Amsterdam
21-05-1943 Sobibor

Moeder:
Aaltje Wegloop, handwerkster
07-10-1902 Amsterdam
20-06-1941 Amsterdam

Huwelijksdatum van Levie Hamerslag en Aaltje Wegloop: 26-4-1922. Aaltje overleed in 1941.
Levie ging in 1942 of 1943 in ondertrouw met Esther Rodgrigues Lopes de Lara, een weduwe met 5 kinderen.

In het gezin van Levie en Aaltje waren 11 kinderen geboren, naast Henny, Judith en David waren dit:

Esther                              19-09-1922 – 30-04-1943 Sobibor
(gehuwd met Jacob van Emden op 25-09-1940, 1 kind)
Sara     (kleermaakster) 21-09-1923 – 07-05-1943 Sobibor
Karel    (perser)               31-10-1924 – 30-11-1943 * Sobibor
Salomon                          17-12-1925 – 22-02-1926 Amsterdam
Elizabeth (pakster)         04-01-1927 – 21-05-1943 Sobibor
Noach                              20-02-1928 – 21-05-1943 Sobibor
Jacob                                22-08-1929 – 21-05-1943 Sobibor
Salomon                          28-05-1931 – 21-05-1943 Sobibor

* zie onderaan de biografie

 

Henny, Judith en David waren de drie jongste kinderen in het gezin Hamerslag. Toen zij in november 1941, enkele maanden nadat hun moeder was overleden, naar het Joods Weeshuis in Leiden kwamen, woonde de familie Hamerslag in Amsterdam op het adres Joden Houttuinen 8-I.

Henny, Judith en David kwamen samen met kinderen van het gezin Vega naar Leiden. David was nog geen twee jaar toen hij in het weeshuis terecht kwam en dit was best bijzonder. David is een van de slechts zes nieuwelingen die nog geen twee jaar oud waren. De officiële leeftijdsgrens was in Leiden twee jaar maar voor enkele kinderen is een uitzondering gemaakt vanaf 1939. Elders in het land waren de leeftijdsgrenzen hoger, bijvoorbeeld in Den Haag vijf jaar en in Utrecht zes jaar.

De kinderen Hamerslag verbleven ruim een jaar in Leiden.

In 1943 kwamen Henny, Judith en David in Westerbork aan, volgens de registratiekaart op 8 april, exact dezelfde datum als vader Levie met nog vier van zijn kinderen en Esther met al haar kinderen. Het is mede daarom niet waarschijnlijk dat de kinderen op 17 maart 1943 nog in het Weeshuis in Leiden waren, ondanks dat ze formeel niet waren uitgeschreven.

Op de herdenkingsplaat in het voormalig gebouw van het Weeshuis aan de Roodenburgerstraat staan ze vermeld als ‘ondergedoken kinderen van het Joodse weeshuis die de oorlog niet overleefd hebben’. Er is echter ook een mogelijkheid dat de kinderen terug naar hun vader zijn gegaan in Amsterdam. Uit de registratie van Westerbork staat bij alle kinderen het laatste adres uit Amsterdam vermeld: L. Houtstraat 30. En er staat dat ze in Westerbork, behorend bij Levie Hamerslag, waren aangekomen. (zie de documenten onderaan deze pagina). Daarnaast kwam men niet in strafbarak 67 terecht, waar opgepakte ondergedoken Joden standaard werden geplaatst. Het is daarom mijns inziens aannemelijker dat de kinderen terug naar hun vader zijn gegaan, dan dat ze ondergedoken waren.

Op 15 mei diende Levie in Westerbork een verzoek in om te trouwen met zijn verloofde Esther. Op dit verzoek staat een notitie waaruit blijkt dat Levie wist dat zijn twee oudste dochters ‘reeds doorgezonden’ waren.

Vader Levie Hamerslag werd een paar dagen later, samen met al zijn overgebleven kinderen waaronder dus Henny, Judith en David, en met zijn verloofde vanuit Westerbork gedeporteerd op 18 mei 1943. Ze werden, behalve Karel, allemaal op dezelfde datum in Sobibor vergast. Op de registratiekaart van Karel staat geschreven: ‘7 september 1943 nog bericht uit Sobibor’, wat dit precies betekent is onduidelijk.

Na de opstand in Sobibor op 14 oktober 1943 werd op uiterlijk 8 november alles vernietigd om het kamp van de aardbodem te laten verdwijnen. Op basis van die informatie zal Karel niet langer geleefd hebben dan tot uiterlijk 8 november 1943. Met de dood van Karel is er niemand meer van het gezin in leven.

Zijn officiële sterfdatum van 30 november 1943 werd gepubliceerd in de Staatscourant in 1950 omdat Karel op de lijst van vermisten stond. Hij werd ook genoemd in een oud document van het Rode Kruis over Sobibor, in de lijst van gedeporteerden die herkend waren in District Sobibor. Op basis daarvan is het aannemelijk dat hij niet op de dag van aankomst gelijk is vermoord. De officiële sterfdatum is de uiterste datum die kort na de oorlog is ingeschat.

 

Leiden, april 2021, Barbera Bikker

 

Documenten: 

Per document (Joodse Raad Carthotheek)

Of bekijk hier deze documenten onder elkaar. 

Joods Monument: Enny Hamerslag, Judith Hamerslag en David Hamerslag
Wij hebben ons best gedaan om deze informatie te checken en de bronnen te achterhalen.
Correcties of aanvullingen zijn altijd welkom, wilt u hiervoor contact opnemen met de redactie via webmaster@herdenkingleiden.nl
vorige naam / volgende naam / namenlijst