Vandaag staat er een artikel over de aanstaande herdenking van 11 april in het Leids Nieuwsblad.
Herdenking Joodse Slachtoffers op 11 april (Leids Nieuwsblad 1 april 2021)
Een Leids verhaal over de geboorte van een baby in de onderduik
Leiden, door Truus de Haan
Op 11 april zal Rabbijn Clary Rooda een Leids verhaal vertellen. In dit verhaal staat de geboorte van haar joodse moeder op een onderduikadres in Leiden centraal. Anna de Voogt, voorzanger of chazaniet, zal daarbij prachtige klassieke en ook meer hedendaagse Hebreeuwse liederen ten gehore brengen. De bijdragen van Clary Rooda en Anna de Voogt vormen de kern van de herdenking die de Stichting Herdenking Jodenvervolging Leiden dit jaar voor de 25e maal organiseert. Ook dit jaar gebeurt dat weer digitaal.
Onderduik
Door de moed van de Leidenaren die haar grootmoeder wilden laten schuilen en die haar bij de bevalling van een dochter in 1944 hielpen, kan Clary nu het verhaal van de geboorte van haar moeder vertellen. Dit geldt helaas niet voor ongeveer 100 joden die in Leiden ook onderdak en bescherming zochten. De moed van hun beschermers heeft deze onderduikers helaas niet kunnen redden. Door verraad zijn zij veelal alsnog weggevoerd en vermoord. Hun namen waren tot nu toe onbekend, omdat deze onderduikers vanzelfsprekend niet bij de Burgerlijke Stand van de Gemeente Leiden ingeschreven stonden. Door onderzoek van drs. Nora Kornalijnslijper en Prof. Dirk Kolff kennen wij deze ‘nieuwe’ namen nu. Dit jaar zal de Stichting een deel van de recent ontdekte namen bekend maken.
Waarom herdenken?
Soms krijg ik de vraag: Waarom na 75 jaar nog gedenken? Is het niet eens tijd om op te houden met achterom kijken? Moet je je blik niet meer naar voren gaan richten? Kortgezegd kan ik dan antwoorden met het motto van de Stichting: “Opdat wij nooit vergeten”. De Stichting zet zich in om te leren van de recente geschiedenis. We willen ons bewust zijn van het grote onrecht dat in ons land en in onze stad plaatsvond. Het is immers nog niet lang geleden dat joodse inwoners van hun rechten en van heel gewone dingen uitgezonderd werden. Zo mochten zij op zeker moment bijvoorbeeld niet meer door het park lopen, of fietsen, of hun werk uitvoeren aan universiteit of school. Niet lang daarna werden zij van huis en haard verdreven en ver van hier vermoord. De vraag is: zijn we al mensen na zo’n 75 jaar veel wijzer geworden? De Stichting zorgt ervoor, dat we ons blijven realiseren hoe kwetsbaar onze samenleving is, hoe kwetsbaar mensen kunnen zijn als anderen hen hun rechten ontnemen. En dan is er nog een reden voor het gedenken. We willen de kinderen, vrouwen en mannen herinneren als mens, als individu, hun namen noemen, hun eren en niet vergeten.
Lesmateriaal
Juist ook daarom heeft Gesineke Veerman in opdracht van de Stichting, gesteund door o.a. een subsidie van de Gemeente Leiden, lessen ontwikkeld voor scholen. In die lessen leren kinderen over de geschiedenis van kinderen van hun leeftijd ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Gesineke weet de vermoorde joodse kinderen als het ware tot leven te wekken in warme en persoonlijke verhalen. Door zich in te leven in kinderen van hun eigen leeftijd wordt voor leerlingen de grote wereldgeschiedenis zichtbaar. Ook is samen met muzikanten een ‘meespeelopera’ ontwikkeld voor de hoogste klassen van basisscholen. De lessen zijn te vinden op de website: herdenkingleiden.nl/educatie
De herdenking wordt op zondag 11 april om 19.00 uur op de website van de Stichting geplaatst, te zien op herdenkingleiden.nl/herdenkingen
Foto: Chazaniet Anna de Voogt en Rabbijn Clary Rooda die samen de herdenking op 11 april verzorgen